DESCRIPTION
VAN HEESWYCK
Brabant, Limbourg.
Belgique, Pays-Bas.
✶ Armoiries :
" Parti de sable et d'or, à deux roues de six rayons de gueules, posées l'une sur l'autre et brochant sur le parti. "
Sources héraldiques :
Armorial général d’Europe, par J.B. Rietstap (Gouda, 1861).
Armorial d'Europe par J.B. Rietstap (Gouda, 1884, Berlin, 1934) (Gouda, 1887, Berlin 1937).
Armorial général J.B. Rietstap, illustré par Victor et Henri Rolland (1903-1926). Colorisé par Lionel Sandoz (1993-2002).
✶ Notice historique, biographique et étymologique sur la famille HEESWYCK (Brabant)
- La famille HEESWYCK trouve ses racines dans le duché de Brabant, une région historique située dans les Pays-Bas actuels, qui jouissait d’une grande importance politique et économique au Moyen Âge. Les premières mentions de la famille apparaissent au XIIIᵉ siècle, période marquée par l’essor des villes et du commerce. Il est probable que les HEESWYCK étaient liés à des activités artisanales ou marchandes, mais certains membres se sont rapidement distingués dans l’administration locale et la noblesse terrienne.
- Les HEESWYCK se sont illustrés dans divers domaines. On trouve des mentions de membres de la famille siégeant comme échevins dans des villes brabançonnes telles que Louvain et Bruxelles au XIVᵉ siècle. Au XVe siècle, certains membres auraient servi comme conseillers ou capitaines militaires pour les ducs de Brabant.
- La branche principale semble s’être maintenue dans la petite noblesse régionale, assurant son prestige par des alliances matrimoniales avantageuses. Au cours des XVIᵉ et XVIIᵉ siècles, la famille a su conserver ses privilèges malgré les troubles religieux et politiques qui ont marqué les Pays-Bas à cette époque.
✶ Le blason des HEESWYCK, "Parti de sable et d'or, à deux roues de six rayons de gueules, posées l'une sur l'autre et brochant sur le parti", est riche de symbolisme :
° Le "parti de sable et d'or" symbolise une dualité ou un équilibre entre des valeurs opposées, telles que la force (sable) et la richesse ou la lumière (or).
° Les "deux roues de six rayons de gueules" sont souvent associées aux armes de Wavre, une ville du Brabant wallon. Ces roues proviennent des armoiries attribuées à saint Willibrord, le saint patron de la région. Les roues symbolisent probablement l’activité missionnaire et le travail acharné de ce saint pour évangéliser.
Dans le contexte héraldique du Brabant, les deux roues rouges de six rayons évoquent un mélange de travail missionnaire, de dévotion chrétienne, et d'une identité locale rattachée à des figures historiques et religieuses importantes. Ces armes, reconnaissables et distinctives, témoignent du rôle notable de la famille dans la région. Elles pourraient également avoir une signification spirituelle ou chrétienne, la roue étant parfois associée au martyre ou à l’endurance.
✶ Étymologie du nom :
Comme mentionné, "HEESWYCK" dérive probablement du néerlandais ancien. Les termes "Hees" et "Wyck" combinés suggèrent un lien géographique, probablement avec une petite communauté rurale située près de zones forestières. Le nom est représentatif des lignages médiévaux souvent attachés à un lieu ou un domaine. L’orthographe a pu varier au fil des siècles, incluant des formes telles que "Heswick" ou "Heswyk", selon les pratiques régionales. Heeswijk est un village situé dans la commune néerlandaise de Bernheze, dans la province du Brabant-Septentrional.
✶ Figures notables :
- Jan van HEESWYCK (1360-1415) : Bourgmestre de Louvain, il joua un rôle clé dans les négociations entre les ducs de Brabant et les guildes locales.
- Marie de HEESWYCK (1620-1687) : Connue pour sa correspondance, elle offre un aperçu précieux de la vie quotidienne et des préoccupations d’une femme de la noblesse brabançonne au XVIIᵉ siècle.
- Guillaume de HEESWYCK (1750-1810) : Dernier représentant notable de la lignée, il participa activement à la vie politique locale sous l’occupation française.
- Gaspar François de HEESWYCK (1782), auteur de l'ouvrage "Tableau de l'église de Liège avant l'érection des nouveaux evêchés des Pays-Bas Autrichiens, faites l'an 1759."
✶ Gaspar François de HEESWYCK (chevalier d'), originaire de Liège, licencié en droit, était un avocat renommé de l'Église de sa ville natale, reconnu pour ses compétences en droit et pour ses pamphlets critiques envers le clergé. Son ouvrage "Controversiae forenses" constitue un recueil d'arrêts rendus par la haute cour de justice de son pays, qu'il a annotés et commentés. Certains de ces arrêts proviennent de manuscrits de jurisconsultes liégeois, d'autres sont des documents communiqués par l'official. Ce recueil reflète le fruit de ses recherches et de sa pratique quotidienne.
La première partie de cet ouvrage contient soixante-dix controverses ou dissertations sur des questions de droit civil, où plusieurs problématiques pratiques sont habilement développées et certaines lois romaines expliquées en détail. La seconde partie regroupe quatorze dissertations portant sur le droit canon ou la pratique bénéficiale. Elle inclut également divers statuts, privilèges, concordats ou bulles relatifs à l'Église de Liège, dans un style similaire d'annotations approfondies.
Parfois, de HEESWYCK s'attaque aux grands penseurs de son époque. Par exemple, il tente de réfuter les théories de Wamesé et de Stockmans, qu'il qualifie cependant de viri, in juris scientia ceterorum praestantissimi (hommes, éminents parmi les autres en science du droit).
De HEESWYCK est une source précieuse pour des auteurs comme Sohet et demeure une référence essentielle pour la compréhension du droit liégeois.
Cependant, son activité de pamphlétaire et son engagement politique nous intéressent moins ici. En 1782, il publia à Liège, entre autres écrits polémiques, un pamphlet intitulé Tableau de l'Église. Dans cet écrit, il critiquait vivement l'administration du clergé des paroisses et des monastères, prétendant agir au nom des intérêts des pauvres et d'une réforme ecclésiastique. Ce pamphlet, adressé à M. Velbruck, eut pour effet de nuire à sa propre réputation. Contraint de fuir, de HEESWYCK mourut en exil, dans un lieu qui reste inconnu. Son pamphlet fut réimprimé à Lausanne en 1785, dans une version tout aussi virulente.
✶ Le château de HEESWYCK (HEESWIJK)
Le château de HEESWYCK est très ancien. Déjà dans une charte de l'an 1196 on parle d'un seigneur Almericiens van HEESWYCK ; le château de HEESWYCK fut transféré en 1200 à Désiré van HEESWYCK. Par le mariage d'Agnès van HEESWYCK en 1339 avec Gontrand van Benthem, seigneur de Dinther, HEESWYCK passa dans cette dernière famille. En 1380, Guillaume van der Aa devint seigneur de la principauté et transmit en 1440 le château aux van Sevenbergen. Les comtes de la Frise orientale devinrent seigneurs de HEESWYCK en 1554 ; les t'Serclaes, comtes de Tilly, le possédèrent un siècle plus tard ; les van Caspersen l'acquirent ensuite et de ceux-ci il passa à Camille Speelman, ancien gouverneur général des Indes néerlandaises ; en 1735, il fut acquis par le baron van den Bogaerde van Terbruggen en 1835, dont le fils le possède par la suite. Willem Van den Bogaerde van Terbrugge, dernier propriétaire, est décédé en 1974.
___________________________________
VAN HEESWYCK
Brabant, Limburg.
België, Nederland.
✶ Wapenschild:
"Doorsneden van zwart en goud, met twee rode wielen van zes spaken, geplaatst de een boven de ander en over het doorsneden veld heen."
Heraldieke bronnen:
Armorial général d’Europe, door J.B. Rietstap (Gouda, 1861).
Armorial d’Europe, door J.B. Rietstap (Gouda, 1884, Berlijn, 1934) (Gouda, 1887, Berlijn, 1937).
Armorial général J.B. Rietstap, geïllustreerd door Victor en Henri Rolland (1903-1926). In kleur gebracht door Lionel Sandoz (1993-2002).
✶ Historische, biografische en etymologische aantekening over de familie HEESWYCK (Brabant)
- De familie HEESWYCK vindt haar oorsprong in het hertogdom Brabant, een historische regio die zich bevindt in het huidige Nederland en België. Dit gebied speelde een belangrijke politieke en economische rol in de middeleeuwen. De eerste vermeldingen van de familie dateren uit de 13e eeuw, een tijdperk gekenmerkt door de opkomst van steden en handel. Waarschijnlijk waren de HEESWYCK’s aanvankelijk betrokken bij ambachtelijke of handelsactiviteiten, maar sommige leden wisten zich al snel te onderscheiden in het lokale bestuur en de lagere adel.
- De HEESWYCK’s hebben zich op verschillende gebieden laten gelden. In de 14e eeuw worden familieleden vermeld als schepenen in Brabantse steden zoals Leuven en Brussel. In de 15e eeuw zouden sommige leden hebben gediend als raadslieden of militaire kapiteins voor de hertogen van Brabant.
- De hoofdlinie van de familie lijkt zich te hebben gehandhaafd binnen de regionale lagere adel, waarbij hun prestige werd versterkt door strategische huwelijksallianties. Tijdens de 16e en 17e eeuw wist de familie haar privileges te behouden, ondanks de religieuze en politieke onrust die de Lage Landen in die tijd teisterde.
✶ Het wapen van de familie HEESWYCK, "Gedeeld van zwart en goud, met twee rode wielen van zes spaken, geplaatst de een boven de ander en over het gedeelde veld heen", is rijk aan symboliek:
° Het "gedeeld van zwart en goud" symboliseert een dualiteit of een evenwicht tussen tegengestelde waarden, zoals kracht (zwart) en rijkdom of licht (goud).
° De "twee rode wielen van zes spaken" worden vaak geassocieerd met het wapen van Waver, een stad in Waals-Brabant. Deze wielen zijn ontleend aan de wapens die worden toegeschreven aan Sint-Willibrord, de patroonheilige van de regio. De wielen symboliseren waarschijnlijk de missionaire activiteit en het harde werk van deze heilige om het christendom te verspreiden.
In de heraldische context van Brabant roepen de twee rode wielen met zes spaken een combinatie op van missionair werk, christelijke toewijding en een lokale identiteit die verbonden is met belangrijke historische en religieuze figuren. Dit herkenbare en onderscheidende wapen getuigt van de prominente rol die de familie in de regio heeft gespeeld. Het wapen kan ook een spirituele of christelijke betekenis hebben, waarbij het wiel soms wordt geassocieerd met martelaarschap of doorzettingsvermogen.
✶ Etymologie van de naam:
Zoals eerder vermeld, is "HEESWYCK" waarschijnlijk afgeleid van het oud-Nederlands. De termen "Hees" en "Wyck" suggereren samen een geografische connectie, waarschijnlijk met een kleine landelijke gemeenschap nabij bosrijke gebieden. De naam is kenmerkend voor middeleeuwse families die vaak verbonden waren met een specifieke plaats of landgoed.
De spelling kan door de eeuwen heen variaties hebben gekend, zoals "Heswick" of "Heswyk", afhankelijk van regionale schrijfwijzen. Heeswijk is een dorp in de Nederlandse gemeente Bernheze, gelegen in de provincie Noord-Brabant.
✶ Belangrijke figuren:
- Jan van HEESWYCK (1360-1415): Burgemeester van Leuven, speelde een sleutelrol in de onderhandelingen tussen de hertogen van Brabant en de lokale gilden.
- Marie de HEESWYCK (1620-1687): Bekend om haar correspondentie, biedt zij een waardevol inzicht in het dagelijks leven en de zorgen van een vrouw uit de Brabantse adel in de 17e eeuw.
- Guillaume de HEESWYCK (1750-1810): Laatste prominente vertegenwoordiger van de familie, actief betrokken bij het lokale politieke leven tijdens de Franse bezetting.
- Gaspar François de HEESWYCK (1782): Auteur van het werk "Tableau de l'église de Liège avant l'érection des nouveaux évêchés des Pays-Bas Autrichiens, faites l'an 1759."
✶ Gaspar François de HEESWYCK (ridder d'). Gaspar François de HEESWYCK, afkomstig uit Luik en licentiaat in de rechten, was een gerenommeerd advocaat van de Kerk in zijn geboortestad. Hij werd erkend voor zijn juridische bekwaamheden en zijn kritische pamfletten over de geestelijkheid. Zijn werk "Controversiae forenses" is een verzameling arresten van het hooggerechtshof van zijn land, die hij heeft geannoteerd en van commentaar voorzien. Sommige van deze arresten zijn afkomstig uit manuscripten van Luikse juristen, andere uit documenten verstrekt door de kerkelijke officialis. Deze bundel weerspiegelt het resultaat van zijn onderzoek en dagelijkse praktijk.
De eerste deel van dit werk bevat zeventig controverses of verhandelingen over kwesties van burgerlijk recht, waarin verschillende praktische problemen op meesterlijke wijze worden ontwikkeld en bepaalde Romeinse wetten uitvoerig worden verklaard. Het tweede deel omvat veertien verhandelingen over canoniek recht of beneficiepraktijk. Daarnaast bevat het diverse statuten, privileges, concordaten en pauselijke bullen met betrekking tot de Kerk van Luik, gepresenteerd in een vergelijkbare stijl van diepgaande annotaties.
De HEESWYCK stelde zich soms op tegen de grote denkers van zijn tijd. Zo probeerde hij de theorieën van Wamesé en Stockmans te weerleggen, hoewel hij hen wel aanduidde als viri, in juris scientia ceterorum praestantissimi (mannen, uitmuntend onder anderen in de wetenschap van het recht).
Zijn werk is een waardevolle bron gebleken voor auteurs zoals Sohet en blijft een essentiële referentie voor het begrip van het Luikse recht.
Pamflettair werk en ballingschap
Hoewel zijn werk als jurist centraal staat, is zijn activiteit als pamflettist en zijn politieke betrokkenheid ook noemenswaardig. In 1782 publiceerde hij in Luik, naast andere polemische geschriften, een pamflet getiteld Tableau de l'Église. In dit pamflet bekritiseerde hij scherp het bestuur van de geestelijkheid in parochies en kloosters. Hij beweerde te handelen in het belang van de armen en pleitte voor een kerkelijke hervorming.
Dit pamflet, gericht aan Mgr. Velbruck, bracht echter schade toe aan zijn eigen reputatie. Geconfronteerd met tegenstand moest de HEESWYCK vluchten. Hij overleed in ballingschap, op een plaats die onbekend is gebleven. Zijn pamflet werd in 1785 herdrukt in Lausanne, in een even vlammende versie.
✶ Het kasteel van HEESWYCK (HEESWIJK)
Het kasteel van HEESWYCK is zeer oud. Reeds in een oorkonde uit het jaar 1196 wordt melding gemaakt van een heer Almericiens van HEESWYCK. Het kasteel werd in 1200 overgedragen aan Désiré van HEESWYCK. Door het huwelijk van Agnes van HEESWYCK in 1339 met Gontrand van Benthem, heer van Dinther, ging HEESWYCK over in deze laatste familie.
In 1380 werd Willem van der Aa heer van de heerlijkheid en droeg hij het kasteel in 1440 over aan de familie van Sevenbergen. De graven van Oost-Friesland werden in 1554 heren van HEESWYCK. Een eeuw later kwam het in het bezit van de familie t'Serclaes, graven van Tilly. Vervolgens werd het kasteel verworven door de familie van Caspersen.
Van hen ging het over naar Camille Speelman, voormalig gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. In 1735 werd het gekocht door de baron Van den Bogaerde van Terbruggen. In 1835 ging het kasteel over op zijn zoon, die het later erfde. Willem Van den Bogaerde van Terbrugge, de laatste eigenaar, overleed in 1974.
____________________________________________
PARTAGEZ SUR LES RÉSEAUX SOCIAUX
LES AVIS
Il n'y a aucune note pour le moment. Soyez le premier à évaluer !
DONNEZ UNE NOTE